EDUCA+/JAVIER ABAD

"Acciones que construyen espacios, espacios que construyen acciones"

HAUR ANTZERKIA ETA DOLUA

Txabi Arnalek dioen moduan, bereziki garrantzitsua da umeei heriotzari buruz hitz egitea, bizitza, gaztetasuna, arrakasta eta konforta helburu duen gizarte batean bizi garelako, eta horrek heriotzaren trataera normal, laiko eta sufrimendu gabea ekiditen duelako. Dolua eta honek dakarren sufrimendua bizitzarako hezkuntzaren parte da, eta horregatik ezin zaio garrantzirik kendu heriotzaren gaiari. Hau lortuz gero, pertsonaren hezkuntza integral eta orekatua lortuko dugu. (Arnal, 2012).

Txabi Arnalek bere doktorego tesian Album estiloko ipuinak proposatzen ditu gai hau jorratzeko, eta gu,hori aprobetxatuz, haratago joan eta antzerki proposamen bat aurkeztu nahi dugu, doluaz oso era interesgarrian mintzo dena.

Proposamen hori Markeliñe antzerki taldearen Euria antzezlana da:

Markeliñe antzerki taldea ezaugarriarazten duena zera da: sortzen dituen antzerki guztiak kutsu sozial eta kritikoa dutela, non ikuslegoaren buruhausteak eta kontradikzioak taularen gainean jartzen dituzten estetika eta edertasun izugarriarekin gainera . Haien sortzeko metodoa librea da, baina antzerkiaren funtsarekin koherentzia duena, eta horrela moldeak apurtzeko gai diren obrak lortzen dituzte, ikuslegoa txundituz.

Hamaika antzezlan badituzte ere, guk, antzerki taldearen EURIA proposatzen dizuegu. Heriotza, galera , samina , dolua eta erresilentzia tratatzen dute, hitzezko azalpenik gabe, teknikoki jarduera oso zaila bihurtzen duena. Baina Markeliñe taldekoek lortzen dute umorea eta dantza komunztatuz, obra mutu batean, eta horrek egiten du benetan eder.

Datorren emanaldia Areetako Andres Isasi Musika eskolan izango da, Urtarrilaren 29 an, arratsaldeko seiretan.

Gutako batzuk han izango dira, inoiz ez delako berandu gure barneko haurtxoari kultura dieta eman, eta arima elikatzeko, hurrengo mundura bapo eginda joan dadin, joaten baldin bada!

PRAKTIKAK

Kaixo lagunak!

Hiru hilabete zehar unibertsitatera etortzen eta teoria ematen egon ondoren, azkenean praktikak ailegatu dira! :) Gogotsu hasi gara izan ere unibertsitateko eduki guztiak praktikan jartzeko aukera paregabea da, gainera, ikasketa-prozesuaren errealitatea da. Taldeko partaide bakoitza eskola ezberdin batean egon gara. Hauek dira egon garen ikastetxeak:

Laudio Ikastola (Laudion): 5 urteko gela

Niño Jesus (Gasteiz): 2 urteko gela

Urkide (Gasteiz): 4 urteko gela

Odon de Apraiz (Gasteiz): 5 urteko gela

Buztintxuri (Iruña): 5 urteko gela

Ander Deuna (Sopela): 4 urteko gela

Marianistas (Gasteiz): 3 eta 4 urteko gela

Hona hemen gure hausnarketa:

Lehenik eta behin aipatu beharra dago oso zaila dela hiru praktikaldi hauetan bizi izandako esperientzia laburbiltzea, izan ere asko dira irakaskuntzari buruz hausnartzen dugunean burura etortzen zaizkigun gogoetak. Hala ere, ahalik eta hobekien egiten ahaleginduko gara.

Hezkuntza oso garrantzitsua da ume baten garapenerako eta bere identitatearen eraikuntzarako. Hortaz, eskolaren helburua umearen ahalmenak eta gaitasunak garatzea izango da, hau da, pentsamendua sortzea eta ezaguerak eraikitzen joatea. 

Haurra eskolan sartzen den unetik bere ingurua zabaltzen hasten da eta besteekin elkarrekintzan garatu egiten du, hots, gizarteratu egiten da. Horregatik familiak emandako heziketaz gain, eskolaren heziketa oso garrantzitsua da haurraren garapenerako. Familian eta eskolan bizitzako oinarrizko arauak ikasten hasten dira eta arau horiek deskribatzeko gai dira. Gainera, adiskidetasunaren eta tradizio ugarien, jaiegunak, urtebetetzeak, ibilaldiak, bidaiak… oinarrizko ezagutza bereganatzen dute.

Lehenengo pausoak ematen dituzte erregulazio emozionalaren bidetik eta beren emozioei identifikatzeko gero eta trebetasun handiagoa dute. Adin horietan, hizkuntz trebetasunen garapenak gero eta konplexuagoak izaten eta elkarrekintzetan gero eta gaitasun sozial handiagoa berenganatzen laguntzen die, eta jolasteko moduari buruzko akordioetara iristen, elkarri imitatzen edo lankidetzazko jokabideak hartzen ere. 

Lagunekin jolasean aritzen dira, elkarri lagundu, kontsolatu eta defendatzen diote eta taldean lankidetza handiagoa antzematen zaie, nahiz eta borroka eta gatazka handiagoak ere sortu. 

Hizkuntza funtsezko osagaia da haurrek errealitatea interpretatu eta ordenatzeko. Horrela, hizkuntzak funtsezko eginkizuna betetzen du errealitate horren eraikuntzan. Errealitatea eskaintzen zaizkien ereduen arabera eraikiko dute. Horregatik, ekintza hezitzaileak dira haurrak izendatzea, mesprezuzko hizkuntzak saihestea, eta elkarbizitza positiborako ekintzak indartzen dituzten hizkuntzak erabiltzea.

Umeak autonomoki joka dezaten saiatu behar gara, hau da, aukerak eman ardura txikiak beraien kabuz lor ditzaten eta baita akatsak egiten utzi ere. Gauzak lortzeko ahalegina egin behar dela ikusi behar du, zailtasunak dituzten egoerak aurkeztu behar zaizkio, eta nahi duena lortzeko zailtasun horiek gainditu beharko ditu.

Hasieran gure laguntza behar dute agian, baina behin lagunduta beraiek egiteko gai izatea lortu behar dugu. Horretarako pazientzia guztiz beharrezkoa da. Hiru praktikaldi hauetan konturatu gara garrantzi handikoa dela, izan ere, ume guztiak ez baitira berdinak eta batzuk zailtasun gehiago dituzte eta ondorioz, arreta gehiago eskaini behar zaie.

Aniztasunaren tratamenduari erreparatzen badiogu, dibertsifikazioan eta integrazioan oinarritutako eskola bultzatu behar dela uste dugu. Baina zoritxarrez gizarte honen baloreek zaila egiten dute, besteak beste, sexismoa, arrazakeria… Eta kontuan hartu behar dugu, dibertsitateak gutariko bakoitzak berezia egiten gaituela. Gizarte batean talde desberdinak daude, pertsona desberdinak daude, motibazio, pentsaera eta ikuspegi desberdinak daude… Hortaz, aniztasun horretaz elikatu behar gara, guztiz positiboa delako.

HAUR ERREFUXIATUEN EGOERA

Nazio Batuen Errefuxiatu Agentziak jakinarazi du testigantza sinesgarriak jasotzen ari dela ihesean ari diren emakumeak eta haurrak sexu-abusuen biktimak direla ohartaraziz.

Aurten, gerratik eta miseriatik ihesi, 664.000 pertsonek zeharkatu dute Mediterraneoa Europako beste herrialde batzuetara heltzeko asmoz, eta horietako %34 umeak eta emakumeak dira.

Europoleko ordezkari baten adierazpenek eman dute auziaren berri, Polizien agentziak uste baitu Europako Batasunean erregistratutako 10.000 haur errefuxiatu desagertuta daudela, eta horietako asko mafien esku izan litezkeela. Horietako batzuek euren familietako kide batzuekin egotea lortu dute, baina beste batzuek giza trafikoan aritzen diren erakundeen esku gelditu dira.

Gutxienez, bakarrik bidaiatzen duten 5.000 bat ume agintarien zaintzatik desagertu eta “egitura kriminalen” menpe gelditzen dira.

Europolek atzeman duen egitura kriminala "berria eta oso sofistikatua" dela esan du. Hain justu, duela 18 hilabete sortu da eta Alemanian eta Hungarian du gunea. Italiatik Hungariara joaten dira umeak eta han Europako beste herrialdeetan sartzen dituzte giza trafikoak aritzen direnek.

Adingabeen sektorea bereziki ahula da gaurko gizartean. Babesteko neurri asko hartzen diren arren, bai nazional nahiz nazioarte mailan, bere eskubideak sarriegi urratzen dira. Eta gazteak etorkizuna direla esaten bada, babestuko dituen benetako inguru bat eskaini behar zaie.

TALDE LANA

Zenbait lan egiterako orduan, maiz askotariko arazo eta zailtasunen aurrean aurkitzen gara, bai bakoitzak bere buruarekin, besteekin edota kanpoko alderdiei dagokionez. 

Hasteko, lan batzuk egin bitartean, hasieran uste baino zailagoak suertatzen dira; izan ere, ezustekoak gerta daitezke. Gainera, batzuetan taldez kanpoko jendearekin lan egitea egokituz gero, hasieran espero dena eta amaierako emaitzaren artean alde nabaria egotea gerta daiteke; hau da, ditugun itxaropenak ez dute errealitatearekin bat etortzen eta egin beharrekoak moldatu beharra dago. Izan ere, askotariko jendearekin lan egitean, aniztasuna nabaria da eta ondorioz, emaitzak ere. 

Gainera, talde lanean kudeaketa eta antolaketa ona egitea ezinbestekoa da, egin beharrekoa adostuz eta helburuak zehaztuz, besteak beste. Bestalde, gerta daitekeenez gauzak espero bezala ez ateratzea, alternatibak izatea nahitaezkoa da lana bertan behera ez uzteko; izan ere, gauzak modu bat baino gehiago dagoela argi eduki behar da. Honen harira, taldean askotariko iritziak egotea ohikoa da eta guztiak entzutea eta aintzat hartzea beharrezkoa da, lehen aipatu bezala, gauzak egiteko modu ezberdinak baitaude. Horretarako, entzuketa aktiboa beharrezkoa da, gure komunikazio egokia bermatzeko. 

Amaitzeko, beharrezkoa da aipatzea besteekin aritzen garen heinean, balio batzuk argi edukitzea nahitaezkoa da, errespetua, tolerantzia eta elkarlana besteak beste.

TXIROAK

Urtero bezala bai eskoletan eta gizarte etxeetan arroza, pasta, esnea, pixoihalak, konpresak eta bestelakoak jasotzen dira, haurrek dioten bezala txiroak diren horientzat. Eta bai, txiroak diren horientzat dira. Baina betidanik Europako mendebaldean, txiroak besteak direla ulertu izan da; badirudi hemen ez dela txirorik existitzen.

Baina zer da txiroa izatea? Diru iturrien eta kantitatearen arabera soilik sailkatu behar dira pertsonak? Eta beste guztia non geratzen da? Hezkuntza sistema adostu bat erabakitzeko gai ez diren eragile sozialak txiroak al dira? Euskara hizkuntza alde batera uzten duten horiek txiroak al dira? Gizarte heteropatriarkala txiroa al da? Eta gizarte kapitalista bat? Mundu osoan zehar emakumeak erasotu, mehatxatu, jipoitzen eta hauek erahiltzen dituztenak txiroak dira? Supermerkatu eta multinazionalen erruz denda eta komertzio txikien desagerpena eragiten dutenak? Guzti hau onartu eta amen egiten duten norbanako horiek ere txiroak dira? Non geratzen dira giza eskubideak eta bakea? Horiek ukatzen dituzten guztiak txiroak dira? Errefuxiatuei harresiak zein mugak jartzen dizkieten horien baloreak txiroak al dira? 

Finean, galdera hauei erantzun zentzudun bat emanez gero, mundu oso txiro batean bizi garelaz jabetuko ginateke eta agian, janaria eta konpresak bidali ez ezik, berdintasunean oinarritutako gizarte justu batea bizi ahal izateko martxan jarri beharko ginateke.

ZAKILA DUTEN NESKAK ETA ALUA DUTEN MUTILAK DAUDE

«Hay niñas con pene y niños con vulva. Así de sencillo». Urtarrilaren 10etik aurrera, mezu hau Donostiko, Bilboko, Gasteizko eta Iruñako autobusen markesinetan eta metro geltokietan irakurri daiteke. Chrysallis Euskal Herriaren elkarteak martxan jarri duen kanpaina da eta adingabe transexualen errealitatea ikusarazi nahi dute. Izan ere, elkarteko partaideen ustez “haurren sufrimendua handia da errealitateak ez duelako haien berri. Eta haien zoriontasuna, bizitz kalitatea eta eskubideak haien errealitatearen ezagupenean eta onarpenearen menpe dago”.

Chrysallis Euskal Herriak, txikitan haien identitatea errespetatu ez zaien heldu transexualen suizidioen tasa altua salatzen du. Datuek, erakusten dute nola haien identitatea lapurtu egin zaien haurrek helduaroan buru-hiltze tasa handiagoa izan dutela, identitatea errespetatu eta onartu dutenak baino.

Elkarteak adingabe transexualen beharrak errebindikatzen ditu. Haien inguruak entzuteko, onartzeko eta maitatzeko beharra dutelako. Eta mezu hau biztanleriari zuzenduta egon arren, irakasleek duten paper oso garrantzitsua azpimarratzen dute. Haiek baitira haien eta orokorrean haurrek heziketaren parte handi bat. Beraz, etorkizuneko irakasle moduan gure eskuetan egongo da haurren identitate ezberdinen tolerantzia eta errespetua sustatzea, beti ere ikuspegi feminista batetik.

Aski da! Errespetatu dezagun identitate ezberdinak eta bukatu dezagun genero binarismoarekin!

HAUR HEZKUNTZAREN "HUTSUNEAK"

Gaur egun, Haur Hezkuntzari dagokion etapak gero eta garrantzi handia hartzen du; lehen, orain ez bezala, soilik haurrak zaintzen ziren hezkuntza-etapa gisa hartzen baitzen.

Haur Hezkuntza hainbat arrazoiengatik da ezinbestekoa; bertan, lehengo harremanak -komunikazio berbala eta ez-berbalaren bitartez-, ohiturak, edukiak eta abar barneratzen dira. Haurrek lehenengo harremana ezartzen dute hezkuntzarekiko eta; gainera, hazi ahala edukiak eta jakintzak eskuratzeko oinarria finkatzen doaz.

Hain garrantzitsua izanda ere, esan beharra dago, honetan ere zenbait hutsune edo gabezia daudela. Alde batetik, maiz, haurren motibazioa eta jakin-mina abiapuntutzat hartu beharrean ikasketa esanguratsua bermatzeko, irakasleek gidatzen dute dena haientzat erosoak diren gaiak landuz. Bestetik, arlo akademikoa eta emozionala ez dira modu parekidean jorratzen; ez baita ahaztu behar haurrekin egiten dela lan eta afektuzko harreman seguru eta osasungarriak ezarri behar direla modu orekatu bateaz haz dezaten.

Gainera kontuan hartu behar da haurrek esperimentazioaren bitartez ikasten dutela gehienbat; izan ere, esperimentazioaren bitartez eta zentzumenen bitartez ezagutzen eta ikasten dute haurrek mundua. Hori dela eta, ikasgeletan ere hori islatu egin behar da, ikasketa esanguratsua eman dadin. Bestalde, originaltasunaren gaiari erreferentzia egitea ezinbestekoa da, lantzen diren gaiak (udazkena, Gabonak, inauteriak...) errepikakorrak izaten ohi direlako. Ikaskuntza prozesua aberasgarriagoa egiteko, gaietan eta jardueretan originaltasuna bilatzea aukera egokia izan daiteke. 

Sormena, haurrekin landu beharreko alorra da, jolas librearen bitartez lantzen dena batik bat; hori dela eta, jolas orduak, hain zuzenduak izan beharrean, libreago kudeatzea aberasgarria izan daiteke. Jolasarekin lotuta, bertan erabiltzen diren materialak askotarikoak izatea garrantzitsua da; hau da, material birziklatua, erosia, haiek sortutakoa... horrela, jolasteko era ezberdinak sortuko dituzte eta materialen beste erabilera ikustea ahalbidetuko zaie.

Bukatzeko, aipatu beharra dago inguruaren ezaguera eta honen zainketa ikasgeletan gero eta gehiago ari dela lantzen; ondorioz, honen ezaguera ezinbestekoa da. Inguruaren ezagutzeko modurik onena, honekiko kontaktua ezartzea da; hau da, irteerak egitea, ikastetxea kokatuta dagoen hiria edo herria ezagutzea, ikastetxean baratza edukitzea, naturako materialak (hostoak, makilak, harriak...) biltzea eta erabiltzea besteak beste.

EKIALDEKO ERREGEAK

Aurten Amonarekin pasa ditut Gabonetako oporrak, beti bezala, gurasoak lan asko dutelako. Herrira goaz, eta ni oso pozik joaten naiz, bertan lasai jolas egin dezakedalako. Kotxerik ez dagoenez, ni lasai lasai noa lagunekin jolastera. Nire herrian Olentzero etortzen da, eta ondoren Erregeak. Hori bai mauka! Olentzero menditik etortzen dela badakit. Baina Erregeak ez dakit nongo erregeak diren, eta horregatik amonari galdetu diot. Amonak asko daki, ia dena daki.

Erregeak nondik diren galdetu diodanean amonari, EKIALDETIK datozela erantzun dit. Ekialdetik, ekialdea... eta bat batean nire buruan marrazki bizidunetako bonbila horietako bat piztu zait.

Amonari galdetu egin diot berriro, ea hortakoak ez al diren ere Errefuxiatuak, muga batetik bestera igarotzen uzten ez dietenak, horma batetik eskegita daudenak, telebistan negarrez ateratzen direnak...

Amona ixilik gelditu da. Ni ixilik gelditu naiz, haren erantzunaren zain. 

"Amona, erregeak errefuxiatuak dira?"-Amona ixilik gelditu da. 

"Maittia, erregeak magoak dira, helduko dira, lasai."-esan dit, maitekiro, aurpegia laztanduz.

"Baina mugak ez al dituzte igaro behar?"-Amona, berriro, ixilik geratu da. 

"Ikusiko duzu, laztana, nola heltzen diren azkenean."

Arratsaldean, herriko kabalgata izan da, eta bertan azaldu dira erregeak, opariekin. Lasaitu egin naiz, baina, oraindik ere, azken kezka bat izan dut, eta gameluentzako ura, eta azenarioaren ondoan, honakoa idaztea erabaki dut, soberan nuen Eroskiko gutun batean:

"Errege maiteak, 

Badakit Ekialdetik etortzerakoan ez duzuela oso bidaia xamurra izan, ikusiko zenituzten zuekin batera mugak igaro nahi zituzten errefuxiatuak. Amonak, azaldu egin dit hitz horren esanahia. "Gerra batetik ihesi doaz, bakea dagoen beste leku batera, baina, hantza, batzuek ez dute euren bakea beraiekin banatu nahi". Nik ez dut hori ulertzen, ezta Amonak ere ez. 

Badakit aurten, pasadan urtean ekarri ez zenidaten skalextrika eskatu dizuedala. Gustatu zitzaidan ekarrirtako panpina, baina nahiago ditut kotxeal. Nik oso maite ditut kotxeak, bereziki gorriak, azkarrenak direlako, baina, pentsatu dut, agian hobeto dela zuei eskatzea muga horiek irekitzen laguntzea, errefuxiatuek bakea izan dezaten. Telebistan sarritan ikusi ditut gurasoekin, bazkariaren bitartean nola zeuden negarretan, eta, nik ulertzen ditut, negarrez daude triste daudelako, ez dutelako etxerik. Nik eurentzako etxea nahi dut, eta berriro telebistan ez agertzea, skalextrixaren ordez. Zaila da, baina aztiak zaretenez, lortuko duzue, ziur naiz. eta gainera, ni aurten txintxo txintxoa izan naizenez, aldatuko didazue oparitxoa, ezta?

Mila esker, eta bidaia ona izan!"

Azkar-azkar afaldu dut, nagusiak euren gauzetaz hitz egiten zuten bitartean. Amonari muxu eman diot eta azkar ohera nindoala esan diot, Erregeak agudo etor zitezen. Nagusi guztiak barre egin dute, nire ideia astakeria balitz bezala. Niri hori ez zait gustatzen, nagusiak txikioi hori egiten digutenean, haiek bai direla astakirtenak. Amona ordea, ez da astakirtena, beti entzuten ditu esan behar ditudanak. 

Eta lotara joan naizenean, urtero etortzen zaidan zirrarazko urduritasun horri, urduritasun berri hauek itsatsi zaizkio. Baina, Amonak dioen moduan, aztiak dira, eta helduko dira, amonak asko daki, ia dena daki.

EMOZIOAK

Haur Hezkuntzako hezitzaileontzat oso garrantzitsua da gure ikasleen egoera zein den eta nola sentitzen diren jakitea. Izan ere, faktore hauen arabera ariketa, ekintza edo jolas desberdinak proposatu beharko ditugu, ahalik eta egoera hoberena izan dezagun. 

Hori lortu ahal izateko, emozioen munduan murgildu behar gara. Haur Hezkuntzako 5 urtekoen gelan oinarrituta, lehenik eta behin, haurrek existitzen diren emozioen berri izan dute. “Emoziotegia” izeneko liburua oso baliabide ona izan zaigu, bertan 42 egoera emozional deskribatzen dira eta haurrek egoera horiek zein momentuetan bizitzen dituzten pentsarazteko erabili izan dugu.

Era berean, haurrek gehien bizitzen dituzten egoerak lantzen dituzten beste ipuin batzuk irakurri ditugu. Gure kasuan, gomendagarrienen artean “Dragoiaren buztana”, “Koloretako munstroa”, “Elmer”, “Kamila zebra”, “Lau izkin ziztrinengatik” eta “Tximeleta-belarriak” aurkitu ditugu. Kontuan hartu behar da ipuin hauek haurren aurrean irakurri ostean, sakonago landu behar direla; istorioan gertatutakoa nola ulertu duten, mezua zein den edota pertsonaien egoeran aurkitu diren esate baterako.

Ipuinez gain, emozioak lantzen jarraitzeko ariketa bat planteatu dugu. Kasu honetan, gure eguneroko errutinan sartu zitekeen ariketa bat izan da non, haur bakoitza nola sentitzen zen eta zergatik azaltzeko une bat eskaintzen genien. Ariketa honen aurrean, bere sentimenduak zeintzuk diren azaldu nahi ez zuten haurrekin topatu izan gara, baina era berean, beste haur batzuen egoera zein den ezagutzeko eta beharrezko laguntza emateko baliogarria izan zaigu.

HITZ JOKOAK ETA AHO KORAPILOAK

Gelan zenbait ahokorapilo ikusi genituen, esan beharra dago, ahoskatu eta zuzen esaten nekezak diren esaldiak dira, antzekoak diren hitzak lotuz sortutakoak. Jolas moduan erabiltzen dira, esaldia errepikatuz azkenean zuzen eta azkar esan arte. Ondoren jarriko dizkizuegu aho korapilo batzuk umeekin praktikan ipini ahal direnak:

Marigorringotxurigorringo,

bihar eguzki

ala

euri egingo?

Kokomiko, kokomiko,

geldirik hor, mutiko.

Kokomiko, kokomiko

hondatuta betiko!

Akerrak adarrak okerrak ditu, 

adarrak okerrak akerrak ditu,

adarrak akerrak okerrak ditu,

okerrak adarrak akerrak ditu.

Txokolo mokolo txingo

txingola mingola txango

txankala mankala zart

zankulu zinkulu zirt!

Sanson zein zan?

Sanson Sanson zan!

Eta Sanson Sanson ez bazan

Sanson zein izango zan?

Sanson Sanson ez bazan

ez zan Sanson izango!

DONALD TRUMP HAUTATU DUTE AEBetako PRESIDENTE

Trump izango da AEBetako presidente berria. Garaipena lortu du askorentzat txarraren eta ez hain txarraren artekoak izan diren hauteskunde hauetan. Beharrezko zituen 270 delegatuak pasa ditu alderdi errepublikarreko hautagaiak, 290 ditu jada, Hillary Clintonen 228en aurrean. Presidente berriak, garaipena ospatzeko diskurtsoan, bozkaturikoaz "harro" egongo direla esan die herritarrei.

Hauexek dira agindutako 10 asmo nagusiak:

1. MEXIKOKO MUGAN HARRESIA ALTXATZEA

Legez kontrako immigrazioa geldiarazteko asmo sendoa azaldu du Trumpek, eta Mexikoko mugan jada hasita dagoen harresia bukatzeko legea bultzatuko duela iragarri du. Dirudunaren hitzetan, "Mexikok ordainduko du".

Lege horrek aurreikusten duenez, euren herrira deportatu ostean AEBra itzultzeko ahalegina egiten dutenei bi urteko kartzela zigorra ezarri ahalko zaie.

2. OBAMAK IMMIGRAZIOAREN INGURUAN BULTZATUTAKOAK BERTAN BEHERA UZTEA

Presidente demokratak deportazioen aurka bultzatutako dekretuak baliogabetuko dituela esan du Trumpek. Besteak beste, AEBra ume zirela heldutako gazteak ("dreamers" deitzen zaie) euren herrietara ez itzultzeko laguntzak ematen dituen plana (2012koa).

2014an, plan hori zabaldu zuen Obamak, baina aurreikusitako neurriak ezin izan ziren indarrean sartu, demokratek ganberetan nahikoa babes ez zutelako.

3. ERREFUXIATUEN SARRERA DEBEKATZEA

Asilo eskaerak gutxitu nahi ditu Trumpek eta Siria bezalako herrialdeetatik datozen errefuxiatuen sarrera debekatuko duela hitzeman du. Haren aburuz, zaila da egiaztatzea Estatu Islamikoaren ekintzaileak ote direnentz.

4. TPP-RI AGUR ESATEA

Urteak eman ditu Barack Obamaren gobernuak TTP delakoa (Lankidetza Transpazifikoa) negoziatzen. Urte hasieran izenpetu zuten AEBk eta Pazifikoko beste 11 herrialdek (tartean daude Australia, Txile, Mexiko, Japonia...), baina AEBko Kongresuak eman behar dio oniritzia.

Trumpen iritzian, estatubatuarren interesen kontra doa TTPa eta atzera botako duela iragarri du. Erabaki honek kolokan jar dezake akordioa, edota AEB merkataritza itunetik kanpo utzi.

5. NAFTA BERRIKUSTEA

Duela 20 urte Kanadak, Mexikok eta AEBk sinatutako Ipar Amerikako Merkataritza Libreko Ituna (NAFTA, ingelesez) berrikusi asmo du errepublikanoak. Trumpen esanetan, langabeziaren eta enpresen itxieraren errudun zuzena da.

6. KLIMA ALDAKETAREN KONTRAKO DIRU-LAGUNTZAK GUTXITZEA

Donald Trumpen berbetan, klima aldaketa "mito bat" da, eta orain arte horretara bideratutako dirutza beste proiektu batzuk laguntzeko erabiliko du.

Parisko Itunean adostutako neurri asko ezerezean gera litezke.

7. TXINAREN KONTRAKO NEURRIAK HARTZEA

Trumpek salatu duenez, yuana debaluatzeko Txinak hartutako erabakiak "hondamendia" ekarri dio AEBko ekonomiari. Altxor Publikoko idazkaria Txinara bidaliko duela agindu, eta isunak ezarriko dizkiotela ohartarazi du.

8. AUZITEGI GORENEAN BERE ALDEKO EPAILE BAT IZENDATZEA

Otsailetik, zortzi epaile daude Auzitegi Gorenean, Antonin Scalia epaile kontserbadorea bat-batean hil ostean.

Haren ordezkoa izendatu behar du Trumpek. Egindako promesaren arabera, abortuaren kontrako magistratua proposatuko du.

9. KONGRESUKO KIDEEN AGINTALDIA MUGATZEA

Kongresuko kideek gehienezko agintaldia ezartzearen alde agertu da Trump. Iraultza izango litzateke aldaketa, eta Alderdi Errepublikanoa kontra edukiko luke, ziurrena, presidente berriak.

10. ZERGAK GUTXITZEKO LEGEA ONARTZEA

Klase ertainari zergak gutxitzeko lege-proiektua aurkeztuko duela hitz eman du Trumpek. Haren kalkuluen arabera, horri esker, ekonomia % 4 igoko da eta 25 milioi enplegu sortuko dituzte

EIDER EIBAR: SORTU DITZAGUN PERTSO-NAHIAK

Pasaden hilabetean Eider Eibar Zugazabeitia etorri zen. Ilustratzaile bizkaitarra ezaguna da batez ere Euskal Haur eta Gazte Literaturan egin duen lanagatik, liburu asko ilustratu baititu. Baina irudigintzaren beste zenbait esparrutan ere ibili da: animazioan, muralak margotzen, diseinuan...

Berak dioenez hasieratik eduki du marrazteko grina, aske sentitzen delako eta bere pentsamenduak eta sentimenduak adierazteko hizkuntza moduko bat dela pentsatzen duelako. Lehenengo, arkatzarekin nahi duena markatzen du eta geroago, irudia bera osatzen du, margotuz. Kolorearen aukeraketari dagokionez, umoreak eta egunak eragiten diotela aipatzen du, momentuan eroso sentiarazten dioten koloreak hautatuz. 

Bere estiloa oso borobila, gozoa eta lasaia dela dute iritzi askok, forma leunak erabiltzea eta mugimendua islatzea asko gustatzen zaiolakoan. Pertsonaiak, askotariko espresio eta formekin lantzen ditu. Gainera, sarrita, haurren azalean jartzen saiatzen da eta hauek bere irudia nola interpretatuko lukeen pentsatzen du, ondorioz aurrera eramate saiatuz. 

Hasieran aipatu bezala, Irakasle Eskolako zenbait ikaslek bere lan egiteko modua eta aipatutako nondik norakoak ezagutzeko aukera izan dugu, baita pertsonaia orijinalak sortzeko gomendio batzuk ere. Horretarako, berak proposatutako lau jardueretan parte hartu dugu.

Lehen jarduera, guztion artean animalia bat sortzean oinarritu da. Bakoitzak, animalia bat pentsatu behar izan du. Ondoren, banaka pentsatutako animalia esaterakoan, Eiderrek hauen gorputz atal esanguratsuena irudikatu du, bakoitza kolore ezberdinez marraztuz. Horrela, "Gure animalia" izena hartu duen pertsonaia sortu dugu.

Bigarrena, Eiderrek "Sorgina Pirata" deitzen duen jarduera izan da. Ariketa hau burutzeko, 3 ezaugarri hartu behar izan ditugu kontuan:

Ez zaiola ileapaindegia gustatzen 

Ez duela beldurrik ematen 

Katuen beldur dela 

Hortik abiatuta, bakoitzak bere irudimenean sortutako sorgin horren bestelako ezaugarriak aipatu ditugu, Eiderrek marrazten zituen bitrtean. Emaitza moduan, sorgin berezia sortu dugula esan daiteke.

Hirugarren ariketa antzekoa izan da, baina oraingoan, printzesa bat sortu behar izan dugu bestelako 3 ezaugarrietatik abiatuz: 

Super saltoak ematen dituela 

Irakurtzea gustatzen zaiola 

Ortzadar koloreko puzkerrak botatzen dituela

GABON KANTAK

Konturatu orduko, eskoletara gabonak heldu dira eta egun gutxi falta dira Mari Domingik eta Olentzerok gure etxeetako zuhaitzen azpian opariak uzteko. Gabonekin batera gabon kantak heldu dura! Beraz, hona hemen haurrekin gehien abestu ditugun kanta alaiak:

Olentzero joan zaigu

mendira lanera

intentzioarekin

ikatz egitera.

Horra! Horra!

Gure Olentzero!

Pipa hortzetan duela

eserita dago

kapoiak ere baditu

arraultzatxuakin

bihar meriendatzeko

botila ardoakin.

Elurra teilatuan

zakua lepoan

ibili beharko degu

aurtengo neguan. 

Riau, riau, riau

riaukataplau...

Hau dek umoria

utzi alde batera

euskaldun jendia

Riau, riau, riau

riaukataplau...

Hau dek umoria

utzi alde batera

euskaldun jendia